Διαβάζοντας το βιβλίο, βλέπει κανείς πόσο πολύ το περιεχόμενό του είναι μέρος της τρέχουσας επικαιρότητας. Δεν θέλησα να το αφήσω με την ιστορική μόνο διάσταση, την καταγραφή των γεγονότων και των εξελίξεων και να αρκεστώ σε μια κριτική ματιά στο παρελθόν και σε μια θολή και ουδέτερη πρόβλεψη για το μέλλον. Ήξερα πως η καταγραφή μιας ολοκληρωμένης πρότασης όπως αναφέρθηκε πιο πριν και κυρίως όπως αναλύεται διεξοδικότερα στο Β’ μέρος του βιβλίου κάνει την παρέμβασή μου πολύ συγκεκριμένη και μπορεί εξ αυτού του λόγου να γίνουμε η πρόταση -κι εγώ ως συγγραφέας της- στόχοι κριτικής. Όπως εξ άλλου ήξερα ότι όποιοι δεν δουν τον εαυτό τους να ηρωποιείται μέσα από την ιστορική καταγραφή του παρόντος βιβλίου, μπορεί να αντιδράσουν επίσης. Αποφάσισα να αγνοήσω αυτούς τους κινδύνους. Το βιβλίο αυτό μπορεί να γίνει χρήσιμο όχι μόνο για την εξιστόρηση του έπους μιας πόλης αλλά για την επαναφορά του ζητήματος στο κέντρο της πολιτικής μας ζωής. Ιδιαίτερα στις σημερινές συνθήκες της παρατεταμένης κρίσης και της ελληνικής κοινωνικοπολιτικής χρεοκοπίας.
Για πολλά χρόνια η πόλη και οι πολίτες προσπάθησαν να θέσουν το θέμα του μέλλοντος της βιομηχανικής ζώνης στο προσκήνιο. Η δεκαετία του ’80 ήταν γεμάτη από τέτοιες προσπάθειες. Και κάποτε ο Δήμος και οι πολίτες, μπήκαν φουριόζικα στη σκηνή, σήκωσαν την αυλαία και έγιναν οι οδηγοί των εξελίξεων. Έκαναν την κυβέρνηση, τους ιδιοκτήτες γης, την Εθνική Τράπεζα να τους ακολουθούν. Οδήγησαν το θέμα μέχρι το κλείσιμο των Λιπασμάτων και μέχρι την επίτευξη ρυθμίσεων που εξασφάλιζαν το μέλλον της περιοχής (νέες χρήσεις γης και συντελεστής δόμησης 0.4) και κάπου εκεί δέχτηκαν επίθεση ανατροπής των κατακτήσεών τους. Τότε χάθηκε και η πρωτοβουλία των κινήσεων.
Ο Δήμος και οι Πολίτες αμύνθηκαν του «πατρίου εδάφους» και προσπάθησαν να μπουν στο προσκήνιο με τη νέα μελέτη που εκπόνησαν. Ήταν όμως αργά, και οι φωτιές του 2007 έκαψαν και τα τελευταία φτερά τους. Η απώλεια της πρωτοβουλίας που χρονολογείτο από τις αρχές του 2000 τώρα έγινε στρίμωγμα στη γωνία και αδιαφορία για το τι λένε οι φωνές της λογικής και του μέτρου. Οι «ακραίοι» του τσιμέντου ή του πράσινου έμειναν να διαπληκτίζονται πάνω από το «πτώμα» της ανάπλασης.
Η «δική μας ανάπλαση» όμως είναι ακόμα εδώ. Και το βιβλίο αυτό έρχεται να υπενθυμίσει την ύπαρξή της και να βοηθήσει ώστε οι πολίτες να πάρουν και πάλι την πρωτοβουλία στα χέρια τους. Πράσινο και περιορισμένη ανάπτυξη είναι οι νέοι αδιαπραγμάτευτοι στόχοι. Και οι δυο δρόμοι που οδηγούν στην επίτευξη αυτού του στόχου είναι αφ’ ενός μεν οι απαλλοτριώσεις, αν βρεθούν τα χρήματα, αφ’ ετέρου δε η περιορισμένη σε έκταση (όχι και σε ύψος) οικοδόμηση που επιβάλει εισφορές σε γη και χρήμα για υποδομές.
Ο πρώτος δρόμος της απαλλοτρίωσης είναι φυσικά καλύτερη λύση από πλευράς περιβάλλοντος και εξασφαλίζει το δημόσιο συμφέρον, είναι όμως πολύ δύσκολος μέσα στις σημερινές οικονομικές συνθήκες και θα ήταν δύσκολος ακόμα κι αν υπήρχε όχι κρίση αλλά ανάπτυξη.
Ο άλλος δρόμος, εκείνος της περιορισμένης ανάπτυξης- οικοδόμησης χρειάζεται προσοχή και μελέτη αλλά δίνει λύση μέσα στα επόμενα χρόνια. Και έχει την αναπτυξιακή διάσταση που τόσο απαραίτητη έχει γίνει στις μέρες μας.
Για κάθε περίπτωση πάντως, είτε προς τη μια είτε προς την άλλη κατεύθυνση, προϋπόθεση είναι να αναλάβουν και πάλι την πρωτοβουλία οι πολίτες. Με τα θεσμικά και εξωθεσμικά όργανα να τους εκπροσωπούν, πρέπει να «βγάλουν» το θέμα από τα γραφεία της Εθνικής, του ΟΛΠ και του ΥΕΝ και να το περάσουν στις αίθουσες συσκέψεων και συνεδριάσεων των οργάνων της τοπικής αυτοδιοίκησης, του δήμου Κερατσινίου Δραπετσώνας αλλά και Πειραιά και της Νομαρχίας, της Παμπειραϊκής επιτροπής, της Επιτροπής Ανάπλασης, της Επιτροπής των συλλόγων, των καθηγητών, των δασκάλων, των μαθητών, των επαγγελματιών, των νοικοκυρών, των πολιτών αυτού του τόπου. Να επανέλθει εκεί όπου άνθισε και από όπου έχει ξεφύγει. Η Νομαρχία μάλιστα έκανε το πρώτο βήμα. Αντί για την στείρα αντίθεση, τώρα πρέπει να εκδηλωθεί η ενεργός συμμετοχή. Γιατί η ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ θα επιτρέψει τον διάλογο και θα διορθώσει τις όποιες υπερβολές ή ανισορροπίες.
Αν δεν υπάρξει συνειδητή παρέμβαση, και καθώς οι συνειδήσεις θα αλλάζουν σιγά-σιγά, λόγω της κρίσης και της φτώχειας που θα ακολουθήσει τα προσεχή χρόνια, μπορεί και πάλι οι «τσιμεντοποιοί αναπλαστές» να κυριαρχήσουν όπως κυριάρχησαν οι «πρασινοποιοί αναπλαστές» από το 2007 και μετά. Η ισορροπία θα χαθεί και πάλι. Η ανάπτυξη πάση θυσία και η αποθέωση των ιδιωτικών επενδύσεων μπορεί να γίνουν ο νέος κυρίαρχος θεός της Ελλάδας του ΔΝΤ. Η ανάπλαση δεν πρέπει να χαθεί στις συμπληγάδες αυτής της νέας κονιορτοποίησης. Η νέα πρόταση που εκτίθεται αναλυτικά στο β’ μέρος αυτού του βιβλίου εξασφαλίζει την ισορροπία ανάμεσα στη βιώσιμη ανάπτυξη και το μητροπολιτικό ενιαίο και εκτεταμένο πάρκο και ως εκ τούτου αποτελεί τη λύση. Μένει να λάβει και την κατάλληλη θεσμική και λαϊκή πολιτική στήριξη για να προχωρήσει.
Η δική μας ανάπλαση δεν είναι «φιλέτο» όπως το ονομάζουν όσοι το βλέπουν σαν επενδυτική ευκαιρία, είναι η ζωή μας, είναι το παρελθόν και το μέλλον μας, γι αυτό και είναι δική μας, μας ανήκει!
Για πολλά χρόνια η πόλη και οι πολίτες προσπάθησαν να θέσουν το θέμα του μέλλοντος της βιομηχανικής ζώνης στο προσκήνιο. Η δεκαετία του ’80 ήταν γεμάτη από τέτοιες προσπάθειες. Και κάποτε ο Δήμος και οι πολίτες, μπήκαν φουριόζικα στη σκηνή, σήκωσαν την αυλαία και έγιναν οι οδηγοί των εξελίξεων. Έκαναν την κυβέρνηση, τους ιδιοκτήτες γης, την Εθνική Τράπεζα να τους ακολουθούν. Οδήγησαν το θέμα μέχρι το κλείσιμο των Λιπασμάτων και μέχρι την επίτευξη ρυθμίσεων που εξασφάλιζαν το μέλλον της περιοχής (νέες χρήσεις γης και συντελεστής δόμησης 0.4) και κάπου εκεί δέχτηκαν επίθεση ανατροπής των κατακτήσεών τους. Τότε χάθηκε και η πρωτοβουλία των κινήσεων.
Ο Δήμος και οι Πολίτες αμύνθηκαν του «πατρίου εδάφους» και προσπάθησαν να μπουν στο προσκήνιο με τη νέα μελέτη που εκπόνησαν. Ήταν όμως αργά, και οι φωτιές του 2007 έκαψαν και τα τελευταία φτερά τους. Η απώλεια της πρωτοβουλίας που χρονολογείτο από τις αρχές του 2000 τώρα έγινε στρίμωγμα στη γωνία και αδιαφορία για το τι λένε οι φωνές της λογικής και του μέτρου. Οι «ακραίοι» του τσιμέντου ή του πράσινου έμειναν να διαπληκτίζονται πάνω από το «πτώμα» της ανάπλασης.
Η «δική μας ανάπλαση» όμως είναι ακόμα εδώ. Και το βιβλίο αυτό έρχεται να υπενθυμίσει την ύπαρξή της και να βοηθήσει ώστε οι πολίτες να πάρουν και πάλι την πρωτοβουλία στα χέρια τους. Πράσινο και περιορισμένη ανάπτυξη είναι οι νέοι αδιαπραγμάτευτοι στόχοι. Και οι δυο δρόμοι που οδηγούν στην επίτευξη αυτού του στόχου είναι αφ’ ενός μεν οι απαλλοτριώσεις, αν βρεθούν τα χρήματα, αφ’ ετέρου δε η περιορισμένη σε έκταση (όχι και σε ύψος) οικοδόμηση που επιβάλει εισφορές σε γη και χρήμα για υποδομές.
Ο πρώτος δρόμος της απαλλοτρίωσης είναι φυσικά καλύτερη λύση από πλευράς περιβάλλοντος και εξασφαλίζει το δημόσιο συμφέρον, είναι όμως πολύ δύσκολος μέσα στις σημερινές οικονομικές συνθήκες και θα ήταν δύσκολος ακόμα κι αν υπήρχε όχι κρίση αλλά ανάπτυξη.
Ο άλλος δρόμος, εκείνος της περιορισμένης ανάπτυξης- οικοδόμησης χρειάζεται προσοχή και μελέτη αλλά δίνει λύση μέσα στα επόμενα χρόνια. Και έχει την αναπτυξιακή διάσταση που τόσο απαραίτητη έχει γίνει στις μέρες μας.
Για κάθε περίπτωση πάντως, είτε προς τη μια είτε προς την άλλη κατεύθυνση, προϋπόθεση είναι να αναλάβουν και πάλι την πρωτοβουλία οι πολίτες. Με τα θεσμικά και εξωθεσμικά όργανα να τους εκπροσωπούν, πρέπει να «βγάλουν» το θέμα από τα γραφεία της Εθνικής, του ΟΛΠ και του ΥΕΝ και να το περάσουν στις αίθουσες συσκέψεων και συνεδριάσεων των οργάνων της τοπικής αυτοδιοίκησης, του δήμου Κερατσινίου Δραπετσώνας αλλά και Πειραιά και της Νομαρχίας, της Παμπειραϊκής επιτροπής, της Επιτροπής Ανάπλασης, της Επιτροπής των συλλόγων, των καθηγητών, των δασκάλων, των μαθητών, των επαγγελματιών, των νοικοκυρών, των πολιτών αυτού του τόπου. Να επανέλθει εκεί όπου άνθισε και από όπου έχει ξεφύγει. Η Νομαρχία μάλιστα έκανε το πρώτο βήμα. Αντί για την στείρα αντίθεση, τώρα πρέπει να εκδηλωθεί η ενεργός συμμετοχή. Γιατί η ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ θα επιτρέψει τον διάλογο και θα διορθώσει τις όποιες υπερβολές ή ανισορροπίες.
Αν δεν υπάρξει συνειδητή παρέμβαση, και καθώς οι συνειδήσεις θα αλλάζουν σιγά-σιγά, λόγω της κρίσης και της φτώχειας που θα ακολουθήσει τα προσεχή χρόνια, μπορεί και πάλι οι «τσιμεντοποιοί αναπλαστές» να κυριαρχήσουν όπως κυριάρχησαν οι «πρασινοποιοί αναπλαστές» από το 2007 και μετά. Η ισορροπία θα χαθεί και πάλι. Η ανάπτυξη πάση θυσία και η αποθέωση των ιδιωτικών επενδύσεων μπορεί να γίνουν ο νέος κυρίαρχος θεός της Ελλάδας του ΔΝΤ. Η ανάπλαση δεν πρέπει να χαθεί στις συμπληγάδες αυτής της νέας κονιορτοποίησης. Η νέα πρόταση που εκτίθεται αναλυτικά στο β’ μέρος αυτού του βιβλίου εξασφαλίζει την ισορροπία ανάμεσα στη βιώσιμη ανάπτυξη και το μητροπολιτικό ενιαίο και εκτεταμένο πάρκο και ως εκ τούτου αποτελεί τη λύση. Μένει να λάβει και την κατάλληλη θεσμική και λαϊκή πολιτική στήριξη για να προχωρήσει.
Η δική μας ανάπλαση δεν είναι «φιλέτο» όπως το ονομάζουν όσοι το βλέπουν σαν επενδυτική ευκαιρία, είναι η ζωή μας, είναι το παρελθόν και το μέλλον μας, γι αυτό και είναι δική μας, μας ανήκει!
(το παραπάνω κείμενο είναι κατά βάση ο επίλογος του Α' μέρους)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου